हिन्दू काल गणना / मन्वन्तर
★★★ काल गणना ★★★ कुल 14 मन्वन्तर वर्तमान वैवस्वत मन्वन्तर 1 मन्वन्तर = 71 चतुर्युगी 14×71= 994 +6 सृष्टि निर्माण 1 कल्प = 1000 चतुर्युग 1 चतुर्युगी = चार युग (सतयुग, त्रेतायुग, द्वापरयुग, कलियुग) चारों युगों की आयु : सतयुग = 17,28,000 वर्ष त्रेतायुग = 12,96,000 वर्ष द्वापरयुग = 8,64,000 वर्ष कलियुग = 4,32,000 वर्ष 1 चतुर्युगी= 43,20,000 वर्ष 1 कल्प = 4,320,000,000 ब्रह्मा का 1 दिन और 1 रात = 2 कल्प ब्रह्मा की आयु 100 वर्ष / 50 वर्ष पूर्ण ब्रह्मा का सम्पूर्ण जीवन = विष्णु का 1 दिन और उतनी ही रात 311,040,000,000,000 ब्रह्मा की आयु 71×43,20,000 306,720,000 वर्ष = 1 मन्वन्तर सृष्टि की कुल आयु 14 ×306,720,000 4,294,080,000 वर्ष वर्तमान आयु 6 मन्वन्तर 1,840,320,000 27 चतुर्युग 116,640,000 3 युग 3,888,000 कलयुग 3109 ई.पू+ 2022= 5131 1,960,853,131 वर्ष पुराणों में चौदह मन्वंतर इस प्रकार हैं- स्वायंभुव स्वारोचिष उत्तम तामस रैवत चाक्षुष वैवस्वत (वर्तमान) अर्क सावर्णि दक्ष सावर्णि ब्रह्म